animasjonsfilm

Informasjonskompetanse

Det store norske leksikon definerar omgrepet informasjonskompetanse: "...en samling av ferdigheter som gjør en person i stand til å identifisere når informasjon er nødvendig, og som setter vedkommende i stand til å lokalisere, vurdere og effektivt anvende denne informasjonen".

Eg har ikkje mykje praksis som lærar, berre nokre få vikartimar, i tillegg til at eg har vore i praksis 13 veker tilsaman. Men eg har nærmast heile livet vore elev sjølv, og eg har sjølv opplevd korleis ein "bør" ta i bruk kjelder når ein skriv fagtekstar etc.

Det har ikkje vore faste rammer rundt dette med kjeldetilvising frå dei lærarane eg har hatt tidlegare. Dette gjer det vanskeleg for dei elevane som ikkje har dette "filteret" innebygd, som kan hjelpe dei med kva som er dugeleg informasjon og kva som ikkje er det. Andre utfordringar er å unngå å ta "snarvegar" ved å kopiere og lime inn i tekst utan å henvise til kjelder. Dette blir oftast fort oppdaga, då lærarane kjenner elevane godt nok til å kunne tvile på om eleven har skrive det, og finne ut av det.

Tord Høvik snakkar om at lærarane krev for mykje av elevane, og eg meinar han har mykje rett i dette. Elevane burde få tilrettelagt til dømes linkar til sider eller bøker dei skal hente informasjon frå, særskilt i byrjinga. Deretter ha ei naturleg utvikling av utviding området dei kan hente informasjon frå. Elevane må lære korleis ein bruker kjelder, det er ikkje noko ein kan forvente at dei skal kunne frå før.

Ang.kjeldetilvising er ei anna viktig føresetning at lærarane har dei same forventingane til oppsett og utsjånad. Det skapar forvirring om dei har ulike meiningar om dette. Dette kjennar eg igjen til og med på Høgskulen. Lærarane må ha felles rammer, for å gje elevane betre opplæring og kompetanse i å ta i bruk informasjon.


Kjelder:
Erdal, Ivar John (2011) Informasjonskompetanse. Høgskulen i Volda: Publisert som PDF i LMS.

Google Earth/Maps i undervisinga

Under samling 2 i DKL102 fekk vi i oppgåve å lage eit undervisingsopplegg der vi skulle ta i bruk Google Earth eller Google Maps for å gi undervisingsopplegget meirverdi. Vi i gruppe 9 valte å ta i bruk faget Naturfag. Elevane skal gå på tur i Ulsteinvik opp til eit vatten - gjennom V-dalen. Dei skulle på førehand planleggje turen sin med å lage ein sti med dei tidlegare nemnde verktya. På turen skal dei dokumentere det dei ser skriftleg og med bilete/video. Kusumre er blomsteren dei skal særleg sjå etter. Kraftverket opp med "Lisjevatnet" skal også undersøkast. Bilete og informasjon dei får tak i skal "geo-taggast" på Google Maps. Her er ein link til ei slags løysing vi har byrja så vidt på. Du kan også sjå det på biletet ovanfor.

Vi ser at Google Earth/Maps gir meirverdi ved at dei får ei oversikt over terrenget før dei tek turen, dei får planleggje den i førevegen, dei kan dokumentere det i ettertid og presentere det dei har funne til resten av klassa visuelt.

Generasjon.com

Tønnesen (2007) omtalar ein generasjon som blir kalla "generasjon.com", eller "sesam generasjonen". Det er den generasjonen som såg Sesam Stasjon i førskulealderen, og som var avgangselevar i 2008/2009 frå vidaregåande skule. Dette betyr at eg er ein av dei som tilhøyrar denne generasjonen. Vi har vakse opp saman med den store medieutviklinga, og den har blitt ein naturleg del av vor kvardag.

Som 7 eller 6.klassing fekk eg meg min første mobiltelefon, og etter dette har utviklinga gått i ei rasande fart. Til saman har eg hatt 7-8 telefonar på berre 9 år! Eg har hatt to eigne laptopar, samtidig som heimen har hatt opptil fleire stasjonærar. Frå å vere tolmodig ventar på at datamasking skal arbeide med å kome seg inn på ulike sider, eller laste ned ulike program, har eg blitt utolmodig. Det bør gå rimelig raskt om eg ikkje skal bli irritert, noko som er rart - for det er ikkje mange andre ting eg blir utålmodig av.

"Framveksten av stadig nye medier har nærmest blitt en normaltilstand i vår kultur. Dermed har det å lære seg å håndtere nye medier og kommunikasjonsformer også blitt en kontinuerlig prosess som faller "naturlig" for den generasjonen som vokser opp ved inngangen til ett nytt årtusen" (Tønnesen, 2007:27)

Dette er noko som eg har oppleve sterkt i dei seinare tider - den forskjellen det er på meg og til dømes foreldra mine. Dei spør meg ofte om råd og hjelp til å handtere ulike program på dataen. Det kan vere eit program eg ikkje har brukt før, men likevel er det ingen sak å hjelpe dei berre med å få eit raskt overblikk over korleis det fungerar. Generasjon.com har lært seg det meste med dataen berre ved å finne fram sjølve, utan å bruke hjelp frå videoar på youtube eller lese bruksanvisningar. Dette er det dei som ikkje har lært seg slit ekstra med, dei er redde for å trykke på knappar som kan øydeleggje for dei, medan vi veit korleis vi kan kome oss tilbake til utgangspunktet om det blir gjort ein feil. Om ein så må trå til med å trykkje på "System gjenoppretting", "angre" eller at der er andre løysingar.

Sjølv bruker eg internett til å finne ut av både små og store spørsmål eg har. Når eg les pensum, og om der er eit ord eg ikkje skjønar - har eg som regel dataen ved sidan av, og berre ved å skrive det inn på google, vil wikipedia eller andre informasjonssider dukke opp og forklare omgrepet på ein enkel og tilfredsstillande måte.

Som sagt i tidlegare blogginnlegg, fungar også internetten til å fremje det "sosiale liv". Datamaskina og internetten er allsidig, og blir dermed brukt til det aller meste som føregår i liva til mange unge. Å skrive oppgåver på datamaskina går også kanskje 5-10 gongar raskare, dessutan ser det meir oversiktleg og penare ut.

Det er ein forskjel blant folk no på denne tida, og det er viktig å hengje med som lærar på den utviklinga innan det digitale til elevane. Ein må berre ta seg tid til å finne ut av korleis ein skal bruke det, og som tidlegare nemnt har youtube videoar som kan forklare frå dei enklaste til dei meir vanskelege ting.

Eg lurer på korleis livet mitt hadde vore utan data og mobiltelefon... Eg er glad eg slepp å tenkje noko meir på det.

Kjelder:


Tønnesen, E. S. (2007). Generasjon.com - Mediekultur blant barn og unge, Oslo,
Universitetstforlaget.

Andre kjelder:
Bilete henta frå: Hardware.no [Internett] Tilgjengeleg frå: <http://www.hardware.no/artikler/jon_vil_ha_datamaskin_uten_operativsystem/69617> [Lasta ned: 14.02.11]

IKT som ressurs i tilpassa opplæring

Den norske skulen i dag får meir og meir tilgang til datamaskiner og andre digitale verkty. Det som er problemet hos mange skular i dag, er at dei ikkje blir nok nytta. Dette kan det vere mange årsakar til, men ei av dei som går igjen er at lærarane ikkje veit korleis dei kan nytte dei på ein måte som gir meirverdi i undervisinga.

Då eg var i praksis opplevde eg at det var fleire mulegheiter å ta i bruk datamaskinene til, og eg vil dele nokre av dei erfaringane eg såg datamaskinene blei nytta til.

I byrjaropplæringa, er det mange elevar som slit med det skriftlege språket, og stor og liten bokstav blir det ofte kaos om. Når elevane fekk skrive på data, viste vi dei kvar "Caps Lock" knappen var, og medan dei trykte på dei store bokstavane, fekk dei sjå korleis dei små såg ut. Dessutan fekk dei som ikkje hadde finmotorikken inne, skrive dei utan å måtte tenkje over dette. Elevane skreiv også med "hemmeleg skrift", der dei fekk skrive bokstavane og føle glede over skriving. Dei visste ikkje kva dei skreiv, og det var ikkje det som var poenget her - skriveglede var målet. Glade vart vi for dei som kom og ville sjå saman med lærar om der var nokon "ordentlege" ord i teksten.

To elevar som trengde spesial undervising i lesing brukte lydopptak som hjelpemiddel. Dei fekk tekstar å øve på heime, så las ein og ein teksten inn på lydopptak på datamaskin og fekk sjølve høyre etter korleis dei las. Dei fekk høyre kvar det ikkje var samanheng, og kvar dei ville gjere det annleis. Digitale hjelpemiddel gav desse to meirverdi på denne måten, utan det kunne dei ikkje høyre seg sjølve som lesarar. Lærar trengde ikkje gje tilbakemeldingar, men elevane høyrde sjølve kvar det ikkje stemde. Dei var også stolte av å kunne lagre dei beste lydklippa i sine eigne digitale mapper på dataen, og kunne følgje med framgongen sin.

Som tilpassa opplæring kan datamaskiner vere med som ein ressurs, berre læraren er obs på alle dei mulegheitene ein har.

Samansette tekstar

Det er i dag muleg å lage samansatte tekstar enklare enn nokon gong, ved å bruke bilete, tekst og lyd på same tid! Til høgre ser du eit bilete laga i programmet "Comic Life", eit program ein kan laste ned frå denne sida. Her får ein laste ned programmet og behalde det gratis i 30 dagar, før ein må betale for lisensen. Med dette programmet er det lett å lage teikneseriestriper. Som er samansette tekstar, bilete og tekst.

Det meste av det vi les er samansette tekstar, både i aviser, nettaviser, sosiale medier, studentbloggar etc. Dette kan vere med å gjere lesinga lettare, ein treng ikkje berre sjå føre seg men også få teksta visualisert. Dette er absolutt noko ein må ta seg nytte av i skulen. Tekstar og emne elevane kan synes er kjedeleg kan ein muntre opp med bilete, video og film! Her har ein utallige mulegheiter!

Biletet til venstre er eit av mine favorittar, det er då altså bestevenninna mi som heiter Sunniva, og eg skal då forestille den grisen du ser. Om biletet ikkje hadde teksten, hadde ikkje bodskapen kome fram på same vis.
Teksten aleine hadde heller ikkje kunne formidla bodskapen aleine.






Kjelder

Antvort. K og Sæterås K, (2011) Samensatte tekstar. Høgskulen i Volda: Publisert som PDF i
LMS

Comic Life, Tilgjengeleg frå: <http://plasq.com/products/comiclife/win> [Lasta ned 02.02.2011]

Mindomo Tankekart

(Biletet blir tydelegare om du trykkjer på det)

Det kan diskuterast om det digitale tankekartet gir meirverdi eller ikkje. Gir det fordelar som papiret ikkje kan gi? Eller er det for tidkrevjande? På dette biletet finn du fordelar og ulemper, og ein kan heilt sikkert finne fleire.

Eit tankekart ein har digitalt, har ein lett tilgjengeleg om ein har kompetanse til å bruke det. Mindomo tankekart som er brukt her, er gratis. Det einaste ein treng å gjere er å gå inn på www.mindomo.com, og lage seg ein konto med mail adressa si. 

Det digitale tankekartet Mindomo kan gje meirverdi på den måten at ein kan dele det med andre. Dermed kan personar jobbe med det same tankekartet på to ulike stadar på jordkloda. Dette blir vanskelegare med papir. Ein kan i tillegg skrive ut tankekartet på papir om ein vil det. Mange kan synes at det blir dyrare å bruke pc, eller krevjande å alle tide måtte ha den med - og det kan også vere eit poeng. 

Med tanke på lagring og å ha tankekartet tilgjengeleg, kan det vere lettare å lagre det på datamaskina enn i ein papirbunke (perm). Det kan vere lettare at papir forsvinn, sjølv ein med dataproblem kan miste det eller å trykke på feil knapp - kan ein skape oversikt med å putte det i mapper - digitale porteføljer. 

Det er fleire for og imot, men sjølv meiner eg at digitale tankekart gir meirverdi - pga at du har fleire mulegheiter med det digitale.

Tre sosiale nettsamfunn

Her er ein link til oppgåva vi gjorde (gruppe 9), der vi omtala litt tre sosiale nettsamfunn.

Trykk her for å kome til oppgåva.

Sosialweb og mi historie

Som dei fleste veit, går vi djupare og djupare inn i den digitale verda. Dette går ikkje berre på arbeid og skulearbeid, men også den sosiale sida blir meir og meir teken av dataskjermen - både på godt og vondt.

Eg veit ikkje kor mange stilar og artiklar eg skreiv om dette på vidaregåande, men antallet steig. Eg kan fortelje litt om min eigen bakgrunn når det gjeld desse sosiale media.

Mi "historie" innan sosialweb

Sjølv er eg fødd i 1990 og blir 21 år i år. Eg kan tenke meg at eg byrja å bruke data til å spele spel rundt 10-12års alderen. Det var reint sjelden då det skulle tolmod til å vente på at dataen skulle starte, eller bevege seg frå ein link til ein annan. Særskilt hugsar eg websida www.jippii.no. Her kunne ein spele spel med folk frå ulike stadar i Noreg. Dette var spanande. I byrjinga var det spele som tok merksemda mi, men seinare blei det meir interessant å kunne kome i kontakt med andre folk. Det blei ingen varige venskap, berre dagleg snakk inne på spela. Eg ler stadig når eg hugsar det berømte uttrykket ASL, som vi spurde kvarandre når vi først møttast. Det er eit engelsk uttrykk: Age, sex and location. Altså kunne svaret bli: j 16 vestlandet. Forkortingar er kjende digitalt.

Vidare gjekk det til dagbladet si sosiale web side Blink som kom i 2001. Dette er ei slags "standard" sosialweb side. Du melder deg i grupper, legg til venar, legg ut bileter/videoar, kommenterar osv. Denne sida er norsk, så det er flest nordmenn du treff der. Eg var medlem på blink i ca. 2 år. Frå eg var 15-16. 

Første logg inn på Facebook

Ein dag fekk eg ein beskjed via MSN (messenger) om eg ikkje ville melde meg innpå Facebook, dette må ha vore på slutten av 2006. Eg melde meg inn der, og har vore medlem sida.

I byrjinga fårstod eg ikkje heilt korleis ting fungerte, det var mykje meir uoversiktleg enn blink følte eg. Eg melde meg ikkje ut av blink før eg oppdaga at eg ikkje brukte det lenger - alt vart Facebook istadenfor.

Venane mine byrja å bli medlemma, og eg fekk fleire og fleire venar der. Oppdateringane frå venane sine sider blei meir oversiktlege enn på den tidlegare nettsida. Plutseleg var ikkje den sosialeweben ett snev av uoversiktleg lenger, og eg var jamt innom websida. Facebook gav inntrykk på den måten at det stadig blei oppdatert, det blei lettare å utføre handlingar der - som til dømes å laste opp bileter etc.

Det som drog meg til Facebook og vekk frå det andre, var at nærmast "alle" er medlem der. Ein kan finne personar ein ikkje har hatt kontakt med på lenge - frå heile verda! og gjenskape og oppretthalde kontakt. Det er nok mange som er meir sosiale via facebook enn ute blant folk. 

Myspace

Sjølv har eg vore medlem hos myspace eit par år, men det har aldri vorte særleg brukt. Myspace er særleg tenkt bruk for artistar - som formidlar musikken sin gjennom det og får fleire tilhengjarar. Dette er ein god måte å gjere dette på, og fleire har vorte kjende gjennom myspace. Som regel ser ein ei myspace adresse når eit band reklamerar. 

Youtube

Her vart eg ikkje medlem før no nyleg, då eg berre har brukt det til å sjå andre sine innlegg og sjølv ikkje lasta noko opp. På youtube finn ein alt ifrå humoristiske filmsnuttar til kjende låtar frå berømte artistar. Det er også fleire som har vorte berømt gjennom dette mediet. Det mest humoristiske dømet på dette er ein gut som kallar seg: BeenerKeeKee19952

på youtube. Det er ein snart 16år gamal gut, dverg, som har på musikk i bakgrunnen og latar som han syng. Mimikken er heilt ufatteleg morosam, og han har fått fleire millionar som har sett filmane hans. Det siste eg såg av han var at den berømte artisten 50cent kjem inn på romet hans og "syng" saman med hans eigen song: "Down with me". Her er linken til videoen: http://www.youtube.com/watch?v=Dwimc4cvUmQ&feature=channel. 

For og imot

Internett gjer verda "mindre". Den er ikkje like stor og uoversiktleg lenger. Ein treff folk frå andre sida av jorda som har same interesser som seg sjøl. Ein skaffar seg lettare kunnskap om alt det skulle vere - det er lite det ikkje er skrive noko om. Det er ei utfluktsløysing, når ein blir satt over eit ord ein ikkje forstår - så ein berre kan google det og finne noko om det. Wikipedia står då sterkt her, som er verdens største leksikon.

Dei sosiale media gjer det lettare å halde kontakt med folk ein ikkje lenger møter så ofte. Ein kan dele sine opplevingar med andre ved å leggje ut bileter, og få  tilbakemeldingar frå andre. Slik kan ein også vere oppdatert på andre sine liv.

Så er det eit spørsmål: kvar går grensa for det ein legg ut? - Dette blir eit viktigare og viktigare tema som må fomidlast til elevane. Det ein legg ut på internett - forsvinn aldri. Det er sjeldan at vi les "terms of use" som er vilkåra dei ulike websidene seier du må godta. Bileta du legg ut, vil aldri forsvinne heilt.Eg har eit døme på dette:

Ubehageleg oppleving

Eg hadde ei tid ei slags bloggside som heitte piczo, der ein kan leggje ut bileter, skrive om seg sjølv etc. Denne sida blei aldri særskilt populært i min vennekrets, så det var raskt inn og raskt ut igjen. Poenget mitt var det at eg hadde sletta bileta mine derfrå, seinare fann eg ei slags "søppelbytte" innpå denne sida (som eg ikkje kunne slette frå) alle dei bileta eg hadde lasta opp frå før. Her kunne eg velje å vise bileta igjen, men då altså ikkje slette dei for godt. Dette likte eg ikkje, så eg sletta meg heilt frå websida. - Det er nok ikkje berre piczo som beheld bileta slik.

Tok lærdom

Etter dette har eg alltid vore forsiktig med kva bileter eg lastar opp på nettet. Dei forsvinn aldri, og som ung kan ein angre på det ein legg ut i seinare alder når ein sjølv skal ha seg arbeid. 

Fleire og fleire unge får seg sosialewebsider, og det er viktig at dei unge får gode moralske reglar å ha i bakhovudet, å tenkje seg om to gongar før ein legg ut ei opplysing eller noko anna av seg sjølv på nettet.

Om ein har desse med seg, er det mykje godt og spanande å hente frå den sosialeweben. Vi som lærarar bør hengje med det elevane er opptatt av, utan å gå for langt. Ved å vite kva som er deira kvardag, når vi dei enklare!